Jawohl, in Holländisch!

Rödinghausen 15 juni

Pavol uit Bratislava had me er al voor gewaarschuwd: “Germany is a huge country!” We hadden zojuist de Balkan landen besproken die ik reeds doorkruist had, en de daarbij behorende talen en gebruiken. En met enig ontzag in zijn stem en angst in zijn ogen had hij bovenstaande zin uitgesproken. Toen had ik er weinig achter gezocht, maar die zin sloot dat onderwerp wel af. We gingen verder met bierdrinken. Ook niet onbelangrijk in dat verband.

Maar nu meer dan een week ‘on tour’ door het verenigde Duitse Rijk, begint me de ware betekenis van die zin duidelijk te worden. Het schier oneindige van dit land, de enorme uitgestrektheid is zonder meer imponerend, zo niet intimiderend. En het is niet moeilijk voor te stellen dat Duitsers in het verleden zich onaantastbaar achtten, ja zelfs een ‘wereldmacht’ binnen Europa. Met de bekende betreurenswaardige gevolgen van die grootheidswaanzin. Denk Rusland en de VS even weg, en het is nog waar ook.

Vanuit Dresden naar boven naar Berlijn gaat door de voormalige DDR. Daar is ‘an sich’ niet zoveel meer van te merken, maar wie goed kijkt ziet het terug in de bouw, architectuur en infrastructuur van de kleine plaatsen en middelgrote steden die je doorkruist. Een duidelijk zakelijke (en dus communistische) opvatting van de indeling van wooneenheden en algemene publieksruimten. Wat ook opvalt; in het voormalige Oost-Duitsland is er geen gebrek aan lelijke mensen. Alsof een heel volksdeel afgescheept is met de mindere genen van de voormalige westerburen. Stuurs kijkende koppen die voeding geven aan de gedachte: ‘Nog maar net verlost van de Stasi’, of ‘Net vrijgelaten na 25 jaar internering, en niet van plan ooit nog eens te lachen’. Maar dat is de buitenkant. In winkels en in horecagelegenheden is men uiterst voorkomend en vriendelijk, zonder dat het (bij mij) argwaan opwekt.

De route naar Berlijn was, op de laatste etappe na, schitterend te noemen. Een paar dagen langs de Elbe deed herinneringen oproepen aan tocht langs de Donau. De Elbe is dan wel het kleinere ‘zusje’, maar zeker een echte fietstocht waardig. Veel fietsers gezien van middelbare of zelfs bejaarde leeftijd die de andere kant op gingen. E-bike verhuurbedrijven hebben een ware goudmijn aangeboord. Al die babyboomers met teveel tijd en veel vakantiegeld laten hun euro’s gewillig langs de Elbe rollen…

‘Berlin ist Berlin!’ Een echte toeristentrekker, en ik moet zeggen, mijn bezoekje van 2,5 dag was uiteraard veel te kort. Wel veel van de ‘verplichte sites’ gezien, maar niet uitgegaan (hetgeen toch echt een must is), geen ‘Checkpoint Charlie’ of een fragmentje Berlijnse Muur. Wel een deel van de Berliner Mauer Radweg gereden, maar of dat telt als ‘muur’? Waarschijnlijk niet. Opvallend weinig echte hoogbouw of wolkenkrabbers. Het overschot aan ruimte doet kennelijk het verlangen naar woon-en werkruimte in de hoogte zo goed als verdampen. Een stad als New York zal smakelijk lachen om die paar ‘torentjes’ van Berlijn. Maar die brede boulevards, en de sowieso ruime opzet van de stad geven Berlijn een eigen en authentiek karakter. Dat de oorlog er stevig heeft huisgehouden is nog steeds goed te zien, en dat het een blijvende herinnering is, is een les die niet vaak genoeg herhaalt kan worden.

Berlijn – Pessin, 10 juni 63 kms

Mijn route volgend voerde, hoe toevallig, langs het Olympisch Stadion. Daar moest ik natuurlijk even stoppen en een kijkje nemen. Ronduit imponerend. En ten tijde van de spelen van 1936 zullen velen dat ook geweest zijn. Nazi-kunst of niet, het kan niemand onberoerd laten. Mij deed het erg denken aan het Colosseum in Rome (ja, die stad van die Romeinse imponeerkitsch!). Maar zulke gigantische sporttheaters doen meer met mij dan een kathedraal of vestingwerk. Het nog volkomen intact zijnde zwembad met duiktorens deed zelfs een notoire niet-zwemmer als ik verlangen naar een verfrissende plons! Het getroebleerde verleden van deze sportaccommodatie werd niet verzwegen of verdoezeld, maar middels displays nauwgezet verteld. Dat een filmmaakster als Leni Riefenstahl daar een van haar beste of meest spraakmakende films (‘Triumph des Willens’) heeft geschoten zegt niet alleen iets over haar talent maar ook over deze, en daar hebben dat woord weer, imponerende locatie. Met de juiste camera en lens kun je daar geen slechte ‘footage’ schieten. Politiek even buiten beschouwing latend… Goed ook om te zien dat het nog steeds in gebruik is en niet vernietigd is, wat ongetwijfeld een eerste aanvechting geweest moest zijn toen de nazi’s verslagen waren.

Ik beschouw mijn bezoek aan dit stadion als het hoogtepunt van de ‘Europa-leg’ van deze reis. Zelden was ik zo onder de indruk. Het kan wedijveren met de tempels in Katmandu, die zijn uiteraard van een andere orde en ze met elkaar vergelijken is de eeuwenoude ‘appels en peren’ kwestie… Dat de swastika in beide ‘religies’ een prominente rol vervult/ vervulde is niet meer dan een toevalligheid, toch?

Niet lang na dat bezoek, steeg ik af om te lunchen en eigenlijk ook om aan dat licht euforische gevoel toe te geven. Het werd een lichtelijk ‘vloeibare lunch’, waarbij de uitstekende ‘penne’ als goede bodem dienst deed. Zin om daarna nog veel kilometers te maken, was er opmerkelijk genoeg niet. Met veel moeite perste ik er nog een summiere 63 kilometer uit, om in Pessin definitief halt te houden. Het was bij een pension dat wellicht betere tijden had gekend, maar mij derhalve toch een kamer wilde verhuren. Een gebochelde man die het onkruid op het tegelpad aan het besprenkelen was (Waarmee? Round-up? Zou me niets verbazen..), moest zijn zuster bellen om een en ander te regelen. Uiteindelijk ging hij er maar met de fiets naartoe om haar naar het pension toe te bewegen, daar ze de oproepen van haar telefoon niet hoorde of negeerde. Kennelijk was de gebochelde broer een lieverd, maar een niet al te serieus te nemen figurant in haar hectische bestaan…

Ze verscheen gehaast ten tonele, een vrouw van middelbare leeftijd en opgeruimd karakter. ‘Nein, kein Abentessen, und auch kein Frühstück!’, was de samenvatting van haar teleurstellende mededeling. Ze zou terugkomen met een picknickmand, met brood, beleg und so weiter. Een of andere voorstelling die om 17:00 Uhr stipt begon wilde ze voor geen goud missen. Ik kreeg de indruk dat ze niet zonder haar zouden beginnen, maar hield dat ik diplomatisch voor me. Bier kon ik gelukkig wel ‘bekommen’. Hunchback vroeg ik ‘Radler’ wilde. Schat van een man natuurlijk om zo de associatie met fietsen te leggen. Ik bedankte beleefd en vroeg om ‘echtes Pilsner’. Dat hadden ze natuurlijk ook. De kamerhuur was slechts €15,-. Voor die 15 eurootjes kreeg ik eigenlijk bijzonder veel waar mijn geld. Ik heb wel eens veel meer betaald en het veel slechter getroffen. Schone lakens, handdoeken, douche-en toilet, een grote kamer, groot tweepersoonsbed en een televisie, die wat motivatie nodig had om aan te springen maar het uiteindelijk toch deed. Uiteraard geen Wi-Fi. DDR charme zullen we maar zeggen, hahaha! De inhoud van ‘picknickmand’ kwam neer op €10,-. Ook heel schappelijk, aangezien daar drie volwassen flessen bier bij zaten. Onwillekeurig moest ik aan Yogi Bear denken; “Uuuh, what’s in dah pick-a-nick basket Bubbah?”

De rest van het pension was verhuurd aan drie Hongaarse arbeiders, die ergens in de buurt op een ‘Baustelle’ werkzaam waren. Dat deze gasten er langdurig verbleven was zonneklaar. Het portiek deed dienst als keukentje en er was van allerlei etenswaar opgestapeld. Bierblikken en bier in kisten, drinkwaar als het ware… Ik kon nog net voordat deze heren arriveerden mijn ‘Bockwursten’ op het elektrisch fornuis warm stoken. Vriendelijke heerschappen, maar moeizaam converseren was het wel. Weinig tot geen Duits of Engels, maakt dat je als snel uitgepraat bent en de conversatie opgeslokt wordt door ongemakkelijke stiltes.

Pessin – Gardelegen, 11 juni 107 kms

Na een zelfgemaakt ontbijtje, één zuurdesemboterham met ‘Schinken’, twee bananen, en twee koppen oploskoffie (uit eigen voorraad, de meegeleverde koffie bleek filtermaling te zijn om ‘Turkish coffee’ mee te maken) was het ‘wieder immer weiter’.

Een mooie lange rit, met veel velden die wel geïnfecteerd lijken te zijn met klaprozen. Of het nu een gewenst effect is betwijfel ik, maar het is zeker een prachtig gezicht en mooi om te zien dat de natuur zich niet laat temmen door de mens. Gestopt in Gardelegen, en wel bij het eerste Hotel/ Restaurant langs de route. Een goede keuze. Kamer wat te duur, maar het eten was zo voortreffelijk, dat ik twee maal dezelfde dis bestelde, asperges in Hollandaise saus. De eigenaresse, een Croatische, was erg ingenomen met mijn reis en verhaal, derhalve viel een behandeling met veel privileges mij ten deel; extra aardappelen, een eigen tafel in het restaurant, een ‘Slimovitsj’ van het huis und so weiter. Veel bruin en bordeaux rood in het restaurant. Jaren zeventig retro, of éénmaal ingericht en nooit meer veranderd? Voor dat laatste zag het er net iets te goed uit. Fris en strak in de lak, alles op elkaar afgestemd verraadde de hand van een (Croatische) perfectioniste…

Gardelegen – Hillerse, 12 juni 88 kms

Een wat saaie rit die door Volkswagenstad Wolfsburg voerde. Enorm wat een terreinen deze fabriek bezit. Ik herinner mij nog vaag dat ons gezin begin jaren zeventig hier ook met het ‘kevertje’ doorheen reed. Een lekke band werd toen meen ik kosteloos door de fabriek gerepareerd, maar of ik me dat goed herinner… Na Wolfsburg door getokkeld, totdat ik in Hillerse het bevrijdende woord ‘Pension’ op een bord zag staan. Gelukkig was er nog een kamertje vrij, en daar was ik zeer content mee. Voor de zoveelste maal tijdens deze reis begon het er alweer wat somber uit te zien, qua het vinden van een geschikte accommodatie, maar zoals altijd is de redding nabij wanneer de nood het hoogst is. Zigeuner Schnitzel in een lokaal Grieks/ Duits restaurant. Vreemde gewoonte van gasten die binnenkomen; tweemaal op de bar of tafel kloppen ter begroeting. Zo werd er ook een paar maal op mijn tafel geklopt. Vermoedelijk zie ik er zo Duits uit, waarschijnlijk geïnitieerd door Adidas pet en shirt, dat men mij bekend acht met dergelijke gebruiken. De teleurstelling is dan ook duidelijk waarneembaar wanneer ik niet reageer zoals verwacht…

Hillerse – Nordgoltern, 13 juni 70 kms

Bijna identiek als de rit hierboven. Saaie rit die nu door Hannover voerde. De route voerde soms over tweebaanswegen die niet echt mijn voorkeur genieten. Zodra ik een parallel lopend alternatief zie, hoef ik daar niet lang over na te denken. Dat het soms onverhard is, of niet geasfalteerd maakt mij niet zoveel uit. Je rijdt vrijwel alleen door de velden en geen auto te bekennen. Beter dan dat wordt het echt niet. Vrij vroeg besloten in Nordgoltern de handdoek te gooien. Een paar overnachtingsgelegenheden bij elkaar komt in deze contreien niet zo heel vaak voor, en de kans bestaat dat als je doorrijdt je dertig kilometer verderop pas weer wat vindt. En vooruit boeken is niet zo mijn ding. Soms is langer dan een uur vooruitkijken al een opgave. Dus bij ‘Landhaus Nordgoltern’ naar binnen gegaan en geïnformeerd naar een kamer. Een echtpaar op leeftijd nuttigt de lunch. In dit etablissement heeft sinds de jaren zeventig werkelijk de tijd stil gestaan. Daar kan Wi-Fi niet zoveel aan veranderen. Vijftig euro kost een overnachting. Ik vraag me af of dat dan in de bruidssuite is, maar stel die vraag niet hardop. Mijn oog valt op een vitrinekast die weliswaar op de hoek van de bar is geposteerd, maar die niemand over het hoofd kan zien. Een glazen kubus van ongeveer 50 bij 50 bij 50 centimeter. In twee verdiepingen staan tientallen konijnenbeeldjes nauwkeurig opgesteld. Het zou ontroerend zijn, als het niet zo griezelig was. De konijnenverzameling intrigeert me dusdanig dat ik over het fortuin voor de kamer heenstap. “Daar moet ik morgenochtend een paar foto’s van maken”, bedenk ik. De eigenaar doet in elk geval zijn uiterste best om vriendelijk te zijn, als ook zijn vrouw. Ze zijn behoorlijk op leeftijd en ruimschoots pensioengerechtigd. Je gaat je onwillekeurig dan toch afvragen waarom deze mensen doorsappelen. Ik blijk van dezelfde leeftijd te zijn als hun zoon. De kamer, een halve zolderkamer met een éénpersoonsbed. Oké, een ruime douche-en toilet gelegenheid dat in elk geval fris oogt en een nieuwe flat screen televisie. Maar verder: alles in het neutrale jaren 70 bruin. Lekker somber. Een luxe isoleercel zo gezegd.

Een matige Jägerschnitzel in een lokaal restaurant. De uitbater doet het vermoeden rijzen dat hijzelf zijn grootste klant is. Een matig einde aan een matige dag. Gelukkig blijft het allemaal wel in stijl zo.

De volgende dag, ontbijt beneden in het restaurant. Mijn tafeltje is aan het raam, aan de vensterbank. Op de vensterbank staart een ongelukkig kijkend konijnenpaar mij aan. In traditionele Duitse kostuums, met een bijna beschuldigende blik in de ogen. Er wordt hier mij een verwijt gemaakt, zoveel is duidelijk. Moeder Konijn heeft haar paraplu laten vallen. Symbolisch? Vader Konijn draagt in zijn gezicht de uitdrukking: “Zie je nou wat er van komt?” Het paar wordt niet vergezelt door nageslacht. Een kinderloos konijnenpaar. Kan dat wel?

Hoe had het Duitse eigenaarspaar zich over hun zoon uitgedrukt? In de verleden of in de tegenwoordige tijd? Ik weet het niet meer. De inhoud van de conversatie kan ik nog wel terughalen, maar niet meer de precieze bewoordingen. Daar is mijn Duits ook te slecht voor. Het ontbijt is gewoon goed te noemen. Uitstekende koffie en een eitje dat precies goed gekookt is. Deze mensen verstaan hun vak.

Ik begin de verzameling konijnen in een andere context te plaatsen. Soms gaat er aan zo’n verzamelwoede een tragische gebeurtenis vooraf. Ik wil het niet weten. En nu ik het niet weet kan ik de ruimte laten voor speculatie. Het kan ook gewoon heel onschuldig zijn. Zoals de olifantenverzameling van wijlen Prins Bernhard. Eerst schoot ‘ie ze zonder pardon, in het kader van de nobele jacht (ook hier in Duitsland nog steeds een groot cultuurgoed). En met deze jachttrofeeën decoreerde hij zijn vleugel van Soestdijk, om later heel berouwvol, een collectie miniatuurolifantjes aan te leggen. Ook geen erg gelukkige associatie…

Nordgoltern – Rödinghausen, 14 juni 85kms

Een mooie rit, die mij het ‘Teutoburgerwald’ invoerde. Stevig klimwerk, maar dat begint steeds meer en meer te wennen, en de kleinste versnelling kan steeds meer met rust gelaten worden. Word ik steeds sterker of wordt het parcours steeds minder lastig? Een combinatie van die twee lijkt voor de hand liggend. Ja, het gaat steil omhoog zo nu en dan, maar het is te overzien.

Schitterende vergezichten die zich maar moeilijk in foto’s laten vangen. Rustige wegen ook. En zoals gezegd, de Duitsers zijn de ware heren in het verkeer. Met vlag en wimpel gaan zij met de prijs ‘Sweetest drivers of this trip’ lopen. Het geduld en respect dat ze voor fietsers kunnen opbrengen is voorbeeldig en ik neem aan dat ze die ‘verloren’ tijd weer ruimschoots inlopen op die Deutsche Autobahnen, waar ongelimiteerd scheuren nog steeds een deugd is. Hoera voor het milieu! Hahaha!

Bij toeval dit pension in Rödinghausen gevonden, hoewel een hoteluitbaatster niet ver hier vandaan mij verzekerde dat ik in de wijde omtrek niets zou kunnen vinden. Mooie grote kamer, in superkoele jaren zeventig stijl. Lekker bruin en dit begint zo langzamerhand een thema te worden. Maar alles oogt en ruikt fris, dus het kan ook zomaar zijn dat ik bij het betreden van Duitsland geteleporteerd ben naar dat tijdperk dat mij nog het meest als zorgeloos bijstaat…

Extra dagje aan vastgeplakt, om dit stukje te schrijven. Opdat u geïnformeerd en geamuseerd blijft!

Zum Wohl!

Paul.